Bouwondernemers zien lange procedures als grootste obstakel woningbouw
Lange vergunningprocedures vormen de grootste uitdaging voor het halen van woningbouwambities, vinden bouwers. Het nieuwe kabinet moet meer aandacht geven aan het woningtekort.
Gepubliceerd op cobouw.nl door Petra Platschorre, 24 november 2023
De boel omgooien, of de woningmarkt met rust laten? Ondernemers in de bouw reageren verdeeld op de vraag hoe de regering de woningmarkt moet aanjagen, zo blijkt uit de BouwMonitor-enquête van Cobouw en USP Marketing Consultancy over de maand oktober. De enquête is ingevuld door aannemers en ondernemers uit de ontwerpsector, toeleverende industrie, installatiesector en afbouwsector.
38 procent van de 243 respondenten vindt dat het hele stelsel moet worden omgegooid om de woningbouw aan te jagen. Een vierde vindt juist dat het Rijk maar beter de rust kan bewaren en niet te veel moet aanpassen. Nog een kwart zoekt het in andere oplossingen, en pleit voor bijvoorbeeld financiële regelingen. Zo zou de overdrachtsbelasting omlaag moeten en zouden jongeren meer kansen moeten krijgen.
Een respondent die vooral rust wil in het overheidsbeleid, is bang dat de woningmarkt verder op slot gaat als er meer regels bij komen. Een ander vindt dat de markt zijn gang moet gaan. Beleid zou volgens deze ondernemer niet gericht moeten worden op stimulering van nieuwbouw, maar op kwalitatief behoud van bestaande locaties.
Weer een ander wil de boel juist omgooien: “het huidige stelsel loopt vast in de eigen complexiteit". Er is te weinig visie voor de lange termijn. Meerdere ondernemers denken dat de woningmarkt kan worden aangejaagd door procedures te vereenvoudigen.
Lange procedures
De wens voor simpelere procedures komt niet uit de lucht vallen. De trage vergunningverlening bij gemeenten en provincies is het grootste obstakel voor het halen van de woningbouwambities, vindt 60 procent van de ondervraagden. Bijna de helft zegt dat de prijsstijgingen ook een belangrijke rol spelen, gevolgd door de stikstofcrisis. Een derde heeft daarnaast last van een tekort aan bouwlocaties en personeelstekorten bij aannemers.
Betaalbaarheid onder druk
Meer dan de helft van de respondenten (57 procent) is het eens of zeer eens met de stelling dat het door de gestegen bouwkosten niet meer mogelijk is betaalbare woningen te bouwen. Ongeveer een kwart van de geënquêteerden is het daar niet mee eens.
Over wáár precies gebouwd moet worden, lopen de meningen uiteen. 45 procent vindt dat er in groene gebieden gebouwd moet worden om het woningtekort op te lossen. Een derde van alle respondenten is het daar juist mee oneens. Het nieuw te vormen kabinet mag zich in ieder geval nog meer richten op het oplossen van het woningtekort. Het huidige kabinet besteedt daar te weinig aandacht aan, vindt 69 procent van de ondernemers.
Weinig vertrouwen Omgevingswet
In de enquête werd ook gevraagd naar de invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op 1 januari. Een groot deel van de 243 respondenten denkt dat de invoering geen succes wordt. Bijna één op de vier noemt een succesvolle invoering zeer onwaarschijnlijk, en nog ruim een derde onwaarschijnlijk. Een kleiner deel, 14 procent, denkt dat de nieuwe wetten waarschijnlijk wel een succes worden. Vorig jaar was dit nog 23 procent. Slechts 4 procent heeft er écht vertrouwen in en noemt een succesvolle invoering zeer waarschijnlijk.
Respondenten vinden dat er nog te veel onzekerheden en losse eindjes zijn rondom de wetten. De markt is er niet klaar voor. In de podcast Doorzagen zei Henk Gierveld, wetgevingsjurist bij het ministerie van
Infrastructuur en Waterstaat, onlangs nog dat invoering van de wet rampzalig kan uitpakken voor het bouwen van huizen. Ook stelde senator Saskia Kluit dat bouwers "het moeras inlopen".
Van alle respondenten heeft bijna de helft nog geen projecten opgestart waarin werd geoefend met controles door kwaliteitsborgers, zoals die worden voorgeschreven door de Wkb. Vorig jaar lag dit percentage nog iets hoger, op 61 procent. 17 procent van de respondenten heeft wel geoefend, vorig jaar was dit 16 procent.
Sommige ondernemers zeggen dat oefenen met de Wkb nog niet nodig is gebleken. Andere respondenten zeggen dat ze er door drukte en personeelstekorten geen tijd voor hadden. Ook wordt een gebrek aan rendabele projecten genoemd.
