Bouwers verwachten minder investeringen en hogere kosten door Trump
Meer dan de helft van de bouwers verwacht dat zijn bedrijf binnen een jaar wordt geraakt door het geopolitieke beleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Veruit de meeste bouwers gaan uit van een negatief effect, maar er zijn ook partijen die juist meer omzet voorzien. "Wij zien nu al meer interesse."
Gepubliceerd op vastgoedmarkt.nl door Stijn van Gils, 22 mei 2025
Het onorthodoxe beleid van Donald Trump houdt ook de veelal regionaal georiënteerde bouwsector bezig. Meer dan de helft van de bouwers, ontwikkelaars en architecten denkt dat zijn bedrijf binnen een jaar geraakt wordt door het Amerikaanse beleid.
Zo’n 15 procent van de keten verwacht zelfs tussen nu en een maand al effecten te zien. Slechts 16 procent gaat ervan uit helemaal niets te merken. Dat blijkt uit de laatste Bouwmonitor, een onderzoek onder de gehele keten dat elk kwartaal wordt gehouden door Marktonderzoeksbureau USP.
De ingeschatte omvang van de effecten varieert. Meer dan de helft van de keten calculeert ‘enige’ negatieve invloed in. Eén op de zes gaat zelfs uit van een ‘grote’ tot ‘zeer grote’ negatieve invloed. “De onvoorspelbaar op dit moment houdt investeerders terughoudend”, reageert een van de deelnemers. Een ander laat weten nu al terugtrekkende bewegingen van investeerders te zien. Dat bouwers minder vertrouwen hebben in de economie bleek eerder al. Het sentiment is de afgelopen maanden fors gedaald en de werkvoorraad in de Bouwmonitor daalde begin dit jaar sneller dan begin vorig jaar.
'Effect onbekend'
Een substantieel deel, ongeveer één op de tien, zegt helemaal niet te weten wat het effect gaat zijn. Dat is te begrijpen. 'Volgens zijn grootste fans speelt Trump vijfdimensionaal schaak', schreef het FD onlangs. 'Voor de buitenwacht lijkt het totale chaos.' Die chaos is onder meer merken aan de beurskoersen wereldwijd; die zijn sinds het aantreden van Trump een stuk wispelturiger dan daarvoor.
Trump wil met zijn beleid de interne economie opkrikken, door meer te exporteren naar andere landen en door de maakindustrie terug te halen naar de Verenigde Staten. Om dat te bereiken, stelde hij forse invoerheffingen in op landen die meer naar de VS uitvoeren dan invoeren. Toen de markten daar al te heftig op reageerden, werden heffingen tijdelijk verlaagd.
Ondertussen zette hij het vertrouwen in de markt verder onder druk, door bijvoorbeeld te hinten op het ontslag van de president van de Amerikaanse centrale bank Fed. Door zich openlijk af te vragen of migranten wel recht hebben op een eerlijk proces, zaait hij intussen twijfel over de rechtstaat in het land.
Iets minder duurzaamheid
Trump heeft bovendien weinig op met het tegengaan van klimaatverandering. “Een hoax”, stelt hij. Onder zijn leiding stapten de Verenigde Staten dan ook uit het Klimaatakkoord en er ging een streep door verschillende milieuregels. Die houding kan ook andere landen aanzetten om milieuregels te versoepelen. Bijvoorbeeld omdat landen hun concurrentievermogen op peil willen houden door regels te schrappen of omdat de ideologie overwaait.
De bouwketen denkt dat het beleid van Trump er inderdaad voor gaat zorgen dat ook hier minder duurzaam zal worden gebouwd. Maar dit effect zal ‘beperkt’ zijn, schat meer dan een derde van de sector. Slechts 7 procent verwacht een ‘aanzienlijke impact’ op het duurzaam bouwen hier.
‘Beton duurder’
Veel andere effecten van de huidige geopolitieke verhoudingen zijn complexer. Bouwers kunnen op allerlei manieren met gevolgen te maken krijgen. En al die verschillende effecten hebben ook weer effect op elkaar. De heffingen kunnen ervoor zorgen dat de prijs van materialen verandert, maar ook dat bedrijven afzien van investeringen omdat het vertrouwen in de economie afneemt. Het merendeel voorziet een ‘lichte’ tot ‘merkbare’ stijging van de kosten.
Vooral staal, aluminium en koper worden door de deelnemers aan de enquête genoemd als ‘getroffen’ materialen. Bij deze metalen liggen prijsveranderingen voor de hand: ze worden wereldwijd verhandeld en dus hebben importheffingen een effect. Beton wordt minder vaak, maar nog steeds geregeld genoemd. Dat, terwijl die markt meer lokaal is.
De betonprijs hangt echter weer samen met de prijzen van energie. De olieprijs daalde de afgelopen maanden fors, door een lager vertrouwen in de economie. Bovendien wordt bij hogere prijzen van de ene bouwstof, sneller naar alternatieve bouwstoffen gezocht, waardoor ook die prijzen kunnen stijgen.
Financiële onzekerheid
Het effect van Trump kan veel verder gaan dan de prijzen van bouwmaterialen alleen. Door een afgenomen vertrouwen in de economie kan het bijvoorbeeld moeilijker zijn om financiering voor een project te krijgen. De onrust zorgt daarnaast voor schommelingen van de rente en wisselkoersen. Respondenten verschillen van mening over het effect van die ‘financiële onzekerheid’ op hun projecten.
Terwijl ongeveer een derde denkt dat de effecten groot zijn, verwacht een iets grotere groep juist dat de effecten van die onzekerheid klein zullen zijn. Een andere substantiële groep weet het niet. De rest voorziet effecten die 'nihil' of ‘zeer groot' zijn.
Utiliteitsbouw het hardst geraakt
Van alle subsectoren zal de utiliteitsbouw naar verwachting het zwaarst worden geraakt. Met name het bouwwerk voor industrie en logistiek gaat een knauw krijgen, voorziet de sector. Bedrijven kunnen immers minder investeringen tegemoet zien en zullen dus minder kunnen investeren in bijvoorbeeld nieuwe productiefaciliteiten. Ook de (toch al gekrompen) bouw van kantoren en winkels krijgt het volgens inschatting extra zwaar.
De woningbouw volgt – waarschijnlijk vanwege de grote woningnood – pas op ruime afstand. Aanleg en onderhoud van bijvoorbeeld wegen, tunnels en bruggen zijn volgens de deelnemers het minst gevoelig. Dat laatste is weinig verrassend: overheidsinvesteringen zijn minder afhankelijk van de economische conjunctuur. De afgelopen jaren gingen, in vergelijking met de woningbouw, ook veel minder infrabouwers failliet.
Kansen voor Nederlandse bouw
Trump biedt ook kansen voor de Nederlandse economie. Met zijn beleid heeft de Amerikaanse president het vertrouwen van de markt in de Verenigde Staten aangetast. Om die reden was er de afgelopen tijd geregeld zowel een daling van de dollar als van de aandelenkoersen zichtbaar. Beleggers die geen vertrouwen meer hebben in de Amerikaanse markt, moeten met hun geld ergens heen.
Nederland, met zijn tekort aan woningen en relatief sterke economie, zou een interessant alternatief kunnen zijn. Maar de bouwketen is daar nog niet van overtuigd. De grootste groep (ongeveer een derde) voorziet geen significante verandering in de investeringen in de Nederlandse vastgoedmarkt als gevolg van Trump.
“Ook de Nederlandse overheid heeft zich de afgelopen jaren niet erg consistent gedragen en is voor buitenlandse beleggers geen betrouwbare partner”, laat een deelnemer weten. Daarbij subtiel verwijzend naar de wetgeving die huurders moet beschermen tegen al te hoge huren. “Wij hebben een veel te streng milieureglement zoals stikstofregeltjes, die investeringen feitelijk onrendabel maken”, zegt een ander.
Een vijfde denkt dat er juist wel meer investeringen aan zitten te komen. “Geld moet ergens heen om te renderen”, aldus een deelnemer. Een ander laat weten dat de interesse nu al is gegroeid. “We zijn betrouwbaarder dan de VS. Nederland is stabieler, door een sterke euro. Hier zijn geen onverwachte aanpassingen van regels, daardoor is het veiliger om te investeren.”
Werk samen
Over manieren om Nederland te wapenen tegen negatieve effecten van Trumps geopolitieke beleid zijn deelnemers dan weer wel eensgezind: 41 procent laat weten dat de Europese handelsrelaties moeten worden versterkt, op afstand gevolgd door meer investeren in binnenlandse productie.
